شمس — هیئت نجومیه+مزك مركزی اولوب كمرۀ ارض ایله سیارات سائره و ذات الاذنابلرك اطرافنده دورایتدكاری كوكب اعظمدر وکرۀ ارضه ضیا و حرارتك كوكب مذكوردن كلددیكی جمله+نك معلوم و مشهودیدر شمسك كرۀ ارضدن بعد وسطیسی نصف قطر كرۀ ارضك
ی۲۴۰٦۸ مثلی یعنی تخمیناً ٣٨ ملیون فرسخ و نصف قطری كرۀ ارضك نصف قطرینك ١١٢ و حجمی ینه كرۀ ارض حجمنك ١۴٠٠٠٠٠ مثلیدر. شمس دخی كواكب سائره كبی كرۀ سماهیئتنك حركت عمومیه+سندن حصه+دار اولوب یومیه شرقدن غربه طوغری كرۀ سما
اوزرنده بر دائرۀ متوازیه رسم ایدرك حركت ایدر و بو حركتندن یوم شمس مدتی حصوله كلور لكن بوكون شمسك بو حركتی غلط حسدن عبارت اولدیغی و ارضك كندو محوری اطرافنده غربدن شرقه طوغری اولان و حس اولنه+میان حركتی شمسده عكسی جهته طوغری بر حركت
حس ایتدیردیكی اثبات و ارائه اولنمقده+در. بوندن بشفه شمس بر ایكنجی حركتله دها متحرك اولوب بو حركتی مناسبتیله كرۀ سما اوزرنده و بروج اره+سنده بر سنه+دن عبارت مدتده بردائرۀ عظیمه رسم ایدر كبی كورینوركه بوده ینه ارضك وسائط و تجارب علمیه وفنیە+یه مراجعت اولنمقسز ین بیلنه+میان حركت انتقالیە+سنك شمسده كورلمسندن بشقه برشی اولمدیغی ثبوت
بولمشلدر مع هذا شمسده ده (هركل) نامنده+كی برجه طوغری بر حركت اولوب بو حركتده شمس كندو هیئت شمسیە+سنی دخی اوجهته طوغری برابرجه آلوب كتورمكده اولدیغی برج مذكوره قریب كواكبك وقت بوقت بربرینه یقلاشملریله و كرۀ سماده عكسی جهتده بولنانلرك سیرلملریله
.استدلال اولنمقده و فقط مرکزری بلنه+مامكده+در
شمسك حركت انتقالیه+سندن بشقه برده یكرمی بش كونده نهایت بولور بر حركت محوریە+سی اولدیغی وجهنده رصد اولنان لكه+لرك حركتندن اكلشیلە+یور كه مذكور لكه+لر ۱٦۱۲ سنۀ میلادیە+سنده (غالیله) طرفندن
كشف و معاینه اولنمشیدی اولوقتدنبرو لكه+لرده رؤیت اولنان تبدلاتدن شمسك حفیفت تشكلی استدلال اولنمغه چایشیلە+رق اك صكره (هیرشوف) نام ذانك تجربه+لرینه كوره شمسك سطح خارجیسی بیاض درجۀ حرارتده مایع ویا صلب بر ماده+دن عبارت اولدیغی و مولدالماء سودیوم و تیمور وسائره كبی مواد بخاریه+یی شامل وشفاف بر هوا ایله محاط بولندیغی و لكه+لر ضیاء
شمسك بر فسمنی ستر ایدر بر بری اوزرینه موضوع بلوطلر ایدوكی و بوندن بشقه شمسك غایت رقیق بر ایكنجی هوا ایله دخی محاط بولنوب افق اوزرنده طلوعندن اول و غرو بندن صكره كوریلان و (فجرشمالی) دنیلان آثار بو هوادن حصوله كلدیكی نخقیق وقبول اولنمشدر
كلدانیلر مصریلر عجملر فنیكە+لیلر و روملر رومالیلر وقتیله مختلف ناملر ایله شمسی آله اتخاذ ایدرك تعبد ایدرلر ایدی