Lugat-ı Tarihiyye ve Coğrafiyye

استانبول
İstanbul

استانبول — دولت علیۀ عثمانیه+نك پای تختیدر بو شهر قرق بر درجه عرض شمالی و یكرمی التی درجه طول شرقیده اولوب اسكدار و غلطه و ایوب و نواحیء سائره+سنده مسافرلریله برابر بر ملیونه قریب اهالی تخمین اولنمقده+در هواسی غایت لطیف و خفیف و اطرافنده اولان صحرالری و مسیره+لری و ازجمله اطه+لر و قاضی كویی و چاملیجه و بوغاز ایچی كبی سمتلری پك كوزل و مفرحدر و موقعی ایجابنجه اكثر طرفلرینك ابنیه+سی طبقه طبقه انشا اولنمش اولدیغندن دكز طرفندن منظره+سی غایت یاقیشقلیدر و قرە دكز بوغازی متعدد قلعه+لر و طابیه+لر ایله مستحكم و لیمانی ككیش و بتون سواحلی اك بیوك سفینه+لر یناشه بیلور صورتده درین و صویی دائما جاری و جیددر
استانبول قرەدكزه ایشلیان سفاین تجاریه+نك ممری و ممالك دولت علیه نك برنجی تجارتكاهی ایسه ده تجارتك اكثریسی اجانب النده در. بوغاز ایچی و اسكدار و قاضی كویی و اطه+لر و ایاستفانوس و كوپری ایچی اسكله+لرینك اكثریسنه هركون شركت خیریه و ادارۀ مخصوصه و ترسانه واپورلری ایشلر و استانبولدن غلطه طرفنه تمدید اولنان ٥١٥ و ٣٧٠ مترو طولنده ایكی عدد تیمور كوپریلردن هركون علی التخمین یتمش سكسان بیك آدم كلور کچر و غلطه قرە كوی قپوسندن مولویخانه+یه یاپیلان طونل واسطه+سیله كل یوم تخمیناً اون بیك ادم اینر چیقار و روم ایلنه و ازمیده ایشلیان ایكی شمندوفر ایاستفانوس و مقری كویی و قزل طوپراق و فنار كبی یول اوزرنده بولنان جوار قرا استاسیونلرینه كونده برقاچ سفر ایدر و غلطه+یه اوچ درت ساعت بعید محللرده دولت عثمانیه+نك استانبولی پای تخت اتخاذندن برو یاپلمش اولان یدی عدد جسیم بندلردن بیوك یوللر و كمرلر واسطه سیله اعلا و لذیذ صولر كلور. استانبولده موجود اولان اثار عتیقه+دن سلطان احمد میدانده كی ایكی عدد دیكیلی طاش و تونجدن معمول بورمه+لی دیرك. و سلطان محمود تربه+سی جوارنده كی چنبرلی طاش و فاتح جوارنده قزطاشی و فضلی پاشاده یرالتنده بیك بر دیرك و ایاصوفیه+ده یره+بتان و (١٤٤٦ م و ٨٥٠ ه) تاریخنده جنویزلرك یاپدیغی غلطه قله+سی و دولت عثمانیه+ده خیلی زمان حبسخانه اولان یدی قله و قز قله+سی و ایاصوفیه و قعریه و فتحیه و زیرك و كل جوامع شریفه+سی و اناطولی و روم ایلی حصارلری و تكفور سرایی شایان تماشادر
استانبول (٤٩٣٦ خ) تاریخنده یعنی میلادك التی یوز اللی سكز سنه مقدمنده (مغار بیزانس) نامنده بر حكمدار معرفتیله و یالكز سرای برونی صرتنده اولمق اوزره یاپدیریلوب مقر حكومت اتخاذ اولنمش بو (بیزانس) نامی ویرلمش ایدی صكره ایران شاهی دارایه و اندن اسپارتلولره و اندن اتنه+لولره کچوب (٥٢٣٦ خ) تاریخنده یعنی میلادك اوچیوز اللی سكز سنه مقدمنده ینه اولكی حكمداران سلاله+سنه انتقال ایلدیسه ده اشبو سلاله+دن كلان صوك حكمدار تحت حمایه+سنده بولندیغی روما دولتنه روی عصیان كوستردیكندن دولت مشارالیها ایمپراطورلرندن مشهور (سبتیم سور) آسیا مظفریتندن صكره (١٩٦ م) تاریخنده كلوب امین اوكندن و وزیر خانندن قدرغه لیماننه قدر سور و جوانب سائره+سی بحر ایله محاط و محفوظ اولان استانبول قلعه+سنی اوچ سنه محاصره ایله ضبط و تخریب ایلدی. (اشبو محاصره زمانند اهالینك ذخیره و حطب كبی حوایج ضروریه و آلات حربیه+سی توكنمش اولدیغندن كلب و كدی و فاره كبی حیواناتی بتوروب مقتوللرك اتلرینی چیك چیك ییه+رك و قاریلرینك جانلری كبی صاقندقلری او كوزل صاچلریله صپان اورغانلری یاپه+رق مدافعه+ده ثباتلری جای دقت و استغرابدر) و یوز اوتوز درت سنه حال خرابیده قالوب (٣٣٠ م) تاریخنده روما ایمپراطوری بیوك قسطنطین تعمیر و سورینی دوری اون التی كیلو مترودن عبارت اولان شمدیكی حاله ابلاغ و توسیع ایله پای تخت اتخاذ ایلدی و بو تاریخندن اعتباراً بیزانس) نامی (قسطنطینوپل)ه تحویل اولندی و ٥٠٦ م) تاریخنده ایمپراطور انشطاش بلغارلرك شرندن قورتلمق ایچون سلوریدن قره دكزه قدر بر سور چكدی و(٥٥٧ م) تاریخنده و قوعبولان بیوك حركت ارضدن منهدم اولان استانبول سورینی ایاصوفیه+نك بانیسی اولان (ژوستنین) تعمیر ایتدی و(٥٩٣ م) تاریخنده (آوار)لر و اوتوز ایكی سنه ینه (آوار)لرله عجملر و (٦٦٨ م و ٤٨ ه) تاریخنده شام خلیفه سی یزید بن معاویه و یدی سنه صكره بلغارلر و (٧١٦ م و ٩٨ ه) تاریخنده مسلمه قومانداسیله كلان مسلمانلر و اندن قرق سنه صكره ینه بلغارلر و اندن یكرمی یدی سنه صكره خلیفه مهدی تضییق و محاصره ایدوب ضبطنه موفق اوله+مدقلری حالده (١٢٠٤ م و ٦٠١ ه) تاریخنده فرانسه+دن قدس شریف امدادینه كلان صلیبیلر استانبولده تصادف ایتدكلری سلطنت دعواسنه مداخله و او وسیله ایله مملكتی ضبط ایدرك بر لاتین حكومتی تشكیل ایلدیلر فقط انلر دخی اللی یدی سنه+دن زیاده طوره+میوب و سلطان اورخان و یلدیرم بایزید و سلطان مراد حضراتی دخی برر كره طالعلرینی دنه+یوپ نهایت (١٤٥٣ م و ٨٥٧ ه) تاریخنده سلطان محمد ثانی حضرتلری فتح موفق اولدی. استانبوله بعضیلری اسلامی بول معناسی ویریورلر ایسه ده صحیح دكلدر صحیحی یونانجه (مملكته) معناسنه اولان (ایستین پولین)دن مأخوذ اولمسیدر. (فاضی كویی) (بندلر) ایاصوفیه) دیكیلی طاش) (چنبرلی طاش) كلمه+لرینه دخی مراجعت بیوریله

استانبول و بلاد ثلثه وحوالیسنده معمور و موجود اولان جوامع و مساجد و مدارس و خانه و دكان و سائره
  • خانه و بیكار اوطه+لری
  • دكان و مغازه
  • كمرلی چارشو
  • بدستان
  • فبریقه
  • سفارتخانه و قونسلوسخانه
  • شمندوفر مركزی
  • طونل
  • مسیره+لر
  • مشهور میدانلر
  • مشهور یقوشلر
  • اسكله+لر
  • كوپریلر
  • صو بندلری
  • بغچه و بوستانلر
  • چفتلكلر
  • باغ و ترلا و چایرلر
  • ٦٩٣٢٠
  • ٣٩٣٠٠
  • ٣
  • ٤
  • ٦٧
  • ٢١
  • ٢
  • ١
  • ٤٦
  • ٣٣
  • ٥٥
  • ٦٩
  • ٢٢
  • ٧
  • ٢٠٥٠
  • ١٨
  • ٤٧٩٩
  • التی درت ایكی مناره+لی جوامع
  • سائر جوامع و مساجد
  • محاكم شرعیه
  • مدارس
  • تكایا و زوایا
  • دوائر میریه
  • قشله
  • مكاتب عسكریه و ملكیه و سائره
  • كتبخانه
  • خسته خانه و اسپتالیه
  • كلیسا
  • حاوره
  • خان و هوتل
  • حمام
  • تیاترو خانه
  • دوائر بلدیه
  • محلات
  • ٢٣
  • ٤٣٩
  • ١٥
  • ٢٠
  • ١٩٣
  • ٢٣
  • ٢٢
  • ٤١١
  • ٤٥
  • ١٩
  • ٨٥
  • ٦٨
  • ٣٩٢
  • ١٢٩
  • ٥
  • ١٠
  • ٥٢٨

ملوك امویه زماننده استانبولك فتحی ایچون كوندریلان عساكر اسلامیه+نك قوماندانی بولنان ذاته مرجع و مشاور اولمسق اوزره بورایه یكرمی اوتوز قدر اصحاب كرام تشریف بیورمش ایسه ده ابا ایوب الانصاری حضرتلرندن ماعداسنك حقیقةً كیملر اولدیغی معلوم دكلدر مع مافیه زیرده محررالاسامی اصحاب و تابعین رضوان الله تعالی علیهم اجمعین حضراتنك مقامات جلیله+لری اشارت اولنان محللرده ایدوکی اخیراً ظن و تخمین اولنمش و مقامات مذكوره و مراقداعزۀ سائره زیارتكاه انام بولنمشدر

استانبول و بلاد ثلثه+ده اولان زیارتكاهلر

خرقۀ سعادت و امانات جلیله - سرای جدید دروننده

خرقۀ سعادت - اسكی علی پاشاده

اصحاب كرامدن خالد بن زید حضرتلری – ایوبده

اصحاب كرامدن كعب حضرتلری - ایوبده چنار نام محلده بكلك دكرمان قربنده

اصحاب كرامدن ابوالدرداء حضرتلری - ایوبده زال محمود پاشا جامعی قربنده

اصحاب كرامدن محمد الانصاری حضرتلری - عبد الودود محله+سنده باب الا نصاری قربنده

اصحاب كرامدن عامر عبدالصادق حضرتلری - اكری قپو خارجنده مقبره جوارنده

اصحاب كرامدن حافر حضرتلری - اكری قپوده قپو اره+سنده

اصحاب كرامدن عبدله الانصاری حضرتلری - خواجه قاسم جامعی قربنده

اصحاب كرامدن عبدالله الخدری حضرتلری - اكری قپو داخلنده روم كلیساسی جوارنده

اصحاب كرامدن ابو شیبة الخدری حضرتلری - ایوانسرای قپوسی داخلنده

اصحاب كرامدن حمدالله الانصاری حضرتلری - ایوانسرایده طوقلی دده جوارنده قلعه اتصالنده

اصحاب كرامدن جابر حضرتلری - ایوانسرای قپوسی داخلنده جامع دروننده

اصحاب كرامدن ابوذر غفاری حضرتلری - چنارلی چشمه+ده والده جامع شریفی خارجنده

اصحاب كرامدن شعبه حضرتلری - اكری قپو داخلنده شیشه خانه قربنده

اصحاب كرامدن ابو سعیدالخدی حضرتلری - سلطان حمامی جوارنده قعریه جامعی قربنده

اصحاب كرامدن عبدانله بن حسام حضرتلری - سلطان حمامی كلخنی دروننده

اصحاب كرامدن عمرو بن العاص حضرتلری - قورشونلی محزن جامعی دروننده

اصحاب كرامدن وهب بن هشیره حضرتلری - قورشونلی محزن جامعی دروننده

تابعیندن سفیان بن عتیبه حضرتلری - قورشونلی محزن جامعی دروننده

اصحاب كرامدن اسامة ابن زید - اكری قپو خارجنده

تابعیندن حسن حسین رضی الله عنه - میدانجق جامعی قربنده و حسن حسین قپوسنده

مقام امام حسین رضی الله عنه - قوجه مصطفی پاشا جامعنده مقام

همشیرۀ جناب حسین (شهربانو) خاتون - قوجه مصطفی پاشا جامع شریفی حولیسنده

دایه خاتون زوجۀ جناب جابر رضی الله عنه - قوجه مصطفی پاشا جامع شریفی حولیسنده

بابا جعفر الانصاری و مهتدی علی - زندان قپوسی داحلنده

سید نظام الدین حضرتلری - بالقلی جوارنده

مركز افندی حضرتلری - مولویخانه قپوسی خارجنده

شمس الدین سیواسی حضرتلری - ایوب اوزرنده نشانجی محله+سنده

قطب جهان نوری افندی حضرتلری - شمس الدین سیواسی حضرتلری جواورنده

شیخ مراد نقشبندی حضرتلری - ایوب اوزرنده تکیۀ محصوص دروننده

كاشغری عبدالله افندی حضرتلری - قاریاغدی تپه+سنده

كوچك امیر افندی حضرتلری - ایوب جامع شریفی دیواری اتصالنده

خواجه سلیم و حاجی حسام افندی - كموش صویی بایرنده

سید احمد البخاری حضرتلری - فاتح جوارنده

شیخ الهی و شیخ ولایت حضراتی - عاشق پاشا محله+سنده

شیخ ابو الوفا حضرتلری - سلیمانیه جوارنده

امی سنان حضرتلری - ایوبده بلبل دره+سنده

حسام الدین عشاقی حضرتلری - قاسم پاشاده اوزون یولده

ادریس مختفی حضرتلری - ترسانه زندانی آرقه+سنده طویمزدره اوزرنده

سیف الله افندی حضرتلری - سلوری قپوسی داخلنده جاده+ده

سنبل افندی حضرتلری - قوجه مصطفی پاشا جامع شریفی دروننده

نورالدین جراحی حضرتلری - قره کمرك درت یول اغزندن

عبدالودود حضرتلری - یاودود اسکله+سنده

بشیر اغا - حضرت خالد تربه+سی اتصالنده

فراح دده - اوتاقجیلر جامی قارشوسنده

منزوی - منزوی+ده کیک چایری اوستنده

حلبی ابراهیم افندی - ادرنه قپوسی خارجنده منزوی جاده+سنده

علی قوشی - حلبی جوارنده

ابن كمال - حلبی جوارنده

حلوا فروش مصطفی دده - حلبی جوارنده

ودیلی خواجه - حلبی جوارنده

شیخ اردبیلی - ادرنه قپوسی خارجنده

طوقلی دده - ایوانسرای قپوسی اتصالنده

اسماعیل انقروی - غلطه مولویخانه+سی دروننده

سنبللی علی افندی - زیرك یقوشی باشنده

میمی جان افندی - سید احمد البخاری تربه+سی جوارنده

قاضیعسكر عبدالرحمن افندی - سید احمد البخاری تربدسی قارشوسنده

چوبان دده - فاتحده بویاجی قپوسی جاده+سنده

بو قاغولی دده - شهزاه باشنده

قوعاجی دده - چهارشنبه پازارنه

قیون بابا و صابره خاتون - اسكی علی پاشا حمامی قارشوسنده

لاله+لی بابا یاخود لعلی بابا - لاله+لی جامعی صرەسنده

خواجه حمزه - دوه اوغلی یقوشنده

سوخته سنان - سلوكلمی چشمه جوارنده

یدی امیرلر - فاتح جوارنده

شهید سكبانلر - شهزاده جامعی جوارنده

عثمان بابا - دركلر ارهسنده

عثمان بابا - وزیر خانی تحتنده

بیراقدار بابا - ایاصوفیه كلخنی جوارنده

معیر حسن افندی - اسكی علی پاشا جامعی جوارنده

دوكوملی مصطفی افندی - ات میداننده بودرومده

هبد السلام افندی - حسن پاشا فرونی جوارنده

هدایی محمود افندی - اسكدارده

شیخ نصوحی افندی - اسكدارده طوغانجیلرده

قره+جه احمد - اسكدارده سلیمیه+ده

سلنمی علی افندی - اسكدارده چاملیجه ده

صاری غازی - قایش طاغی اووهسنده

یوشع - بكقوز اوزرنده

علمدار بابا - مولویخانه قپوسی خارج و اتصالنده

جهانكیری حسن افندی – جهانكیرده

یحیی افندی - بشكطاشده



Daha fazla bilgi için: TDV İslâm Ansiklopedisi