Lugat-ı Tarihiyye ve Coğrafiyye

روسیه
Rusya

روسیه — دول بریه+نك برنجیلرندندر اوروپاده شمالاً بحر منجمد شمالی غرباً آوستریا و پروسیا اراضیسی و بحر بالطق و اسوج جنوباً رومانیا و ترانسیلوانیا ایله تحدید اولندیغی كبی آسیاده دخی شرقاً و جنوباً دولت علیه و عجمستان و تركستان و چین و امریقاده شرقاً انكلیز امریقاسی ایله تحدید اولنور. مساحۀ سطحیه+سی ٢١٧٠٠٠٠ كیلومترو و اهالیسی سكسان سكز ملیوندن عبارتدر مقدما (مسقوه) شهری مقر حكومتی ایكن (١٧٠٣ م ١١١٥ ه) تاریخنده یاپیلان سن پترسبورغ شهرینه نقل اولندی. روسیه+ده اقوام مختلفه موجود اولوب تقریباً اوتوز لسان تكلم اولنمقدە+در حاكملرینه چار ویا ایمپراطور تسمیه ایدرلر روسیه اهالیسی اعیان رهابین بویار اشراف اهل بلده اهل قرا ناملرله درت صنفه منقسمدر قوۀ عسكریه+سی بر ملیون نفره بالغ ایسه ده بونلرك بر قسمی افراد مهاجره طابورلرینی تشكیل ایدرلر. احداثی بیوك پترو زمانندن برو باشلایان قوۀ بحریه+سی كوندن كونه كسب قوت ایتمكده+در. روسیه+ده بعض محللرك اراضیسی معمور و محصولدار و اهالیسی چوق ایسه ده وولغا نهری و مسقوه کچیلدیکی حالده شهره و كویلره نادراً تصادف اولنور و بر چوق اراضی و صحاریء جسیمه+نك زراعت نام و نشاندن بی اثر اولدیغی كوریلور آسیای روس ویا سبیریا بر طاقم قورقونج اهالی و منفیلر و بو قطعه+یی محافظه+یه مأمور كیمسه+لر ایله مسكوندر سنه+نك طقوز آیی ملكك اوچ ربعنی تخریب ایدن غایت شدید بر صغوق ایله کچه+رك مؤخراً غایت قیصه و صیجاق بر یاز تعاقب ایدر و جنوب جهتنده هوا معتدل و سرین و بسارابیا تورید و حدود ایرانیه+ده لطیف و صیجاق اولور و طیغان و اودە+سا جهتلرنده كوزل بغدای چیقار صناعتی آوروپای غربی+یه نسیةً پك دون ایسه ده بونكله برابر بعض صنعتلری رواجلیدر. جهت تاریخیه+سنه كلنجه متقدمین یالكز آوروپای روسك سارمات دنیلان جنوب جهتنی طانورلر و بوراده وقتیله سارماتلردن ماعدا (روكسولان)لر (ایازیژ)لر (اغایترس)ر (سیمه+رین)لر (تور)لر (مه+اوتلر) مسكون ایدوكنی خبر ویررلر ادی. برنجی عصر میلادیده شمالی روسیه ممالكی از قدیم ساكنلری اولان سارمات ویا اسلاولرك ید ضبطنه کچوب اوچنجی عصر اثناسنده (سقاندیناوی)دن نشأت ایدن غوتلر بحر بالطق و قره دكز بیننده بولنان كافۀ اقوام صغیره+یی تحت اطاعتلرینه صوقه+رق (دنیستر) (وولغا) (دون) نهرلری آره+سنده بر ایمپراطورلق تشكیل ایتدیلر و بو ایمپراطورلق (٣٧٦ م) تاریخنده هونلر طرفندن تخریب اولنوب جنوبی روسیه درت عصر قدر بر اختلال عظیم ایچنده قالدی والتنجی عصره طوغری بر طاقم شهرلر باخصوص (نوغورود) كبیر و (كئف) شهرلری تأسیس اولنمغه باشلادی و نهایت (٨٦٢ م و ٢٤٨ ه) تاریخنده (روریك) اساسلی بر دولت تشكیل ایدرك بیوك پرنس عنوانیله نوغورودده اجرای حكومته مباشرت ایتدی و اخلافی آسیای جنوبینك بر قسمیله عالیسیا اوزرینه دخی اجرای نفوذ و (كئف) شهرینی مقر حكومت اتخاذ ایله استانبول ایمپراطورلغنی تهدیده قالقشدی اولوقت بو ادارە+نك التنده برچوق امارتلر دخی تشكل ایلمشیدی كه (نوغورود) (پولونسك) (سمولنسك) (چرینغو) (پره+ایاسلاو) (تموتراقان) (هالیكز) (تور) (ولادمیر) (سوزدال) و (١١٤٧ م و ٥٤٢ ه) تاریخنده تأسیس اولنمش اولان (مسقوه) اداره+لری انلردندر بو حال بر مدت دوام ایتدكدنصكره یعنی (١٢٢٤ م و ٦٢١ ه) تارخنده جنكیز خانك اوغلی (باتو) خان وولغایی فتح ایله قاپچاق بیوك ایمپراطورلغنی تأسیس ایلدی و كیدە+رك شمالده بولنان روسیه پرنسلری بتون مغوللرك اطاعتنه كیروب یالكز (مسقوه) استقلالنی محافظه ایده+بیلدی ایسه ده تیمولنكك فتوحاتی سرپنتیسی ایله بالآخره اوراسی دخی تخریب و یغمایه اغرایوب نهایت اوچنجی بیوك یوان (١٤٨١ م و ٨٨٦ ه) تاریخنده تاتارلردن مسقوە+یی تخلیص و بعض امارتلری زیر حكمنه ادخال ایدرك بر حكومت صغیره تأسیس ایلدی. و (١٥٩٨ م و ١٠٠٧ ه)ده روریك سلاله+سی منقرض اولدقده (بوریس غودونو) تختی غصب ایدرك روسیه ایچون ینه بر دور انقراض قپوسی اچلدیغی حالده (١٢١٣)ده (رومانو)ك انتخابی اوزرینه بونك و كرك اخلافنك زمان حكومتلرنده دولت تدریجاً اعادۀ حیاته باشلایوب نهایت بیوك پترو زماننده اوروپا دول معظمه+سی صرە+سنه کچدی. برنجی الكساندره خلف اولان ایمپراطور برنجی نیقوله عجمدن ارمنستانك قسم اعظمنی ودولت علیه+دن (اخسخه) ولایت و طونه بوغازلرینی اخذ ایدرك اردوسنی فوق الغایه بر مظفریتله استانبول اوزرینه طوغری یورتدیكی حالده (١٨٢٩ م و ١٢٤٤ ه) تاریخنده آوروپا دول معظمه+سی طرفندن وقوعبولان مداخله+یه مبنی كیرو طوروب انجق درت سنه صكره یاپدیغی خنكار اسكله+سی معاهده+سی عقیبنده دولت علیه+یی خیلیجه زدە+لدی و (١٨٥٣ م) تاریخنده سدانت دعواسنی قزانمق غرضیله كندوسنه ممالك دولت علیه+ده+کی روم ارتودوقس كلیساسنه تابع خرستیانلرك حامیسی سوسنی ویره+رك دولت علیه+یه قارشو تكرار اعلان حرب ایلدیسه ده بونده بالآخره فرانسه و انكلتره+یی دخی علیهنه تحریك ایتمش اولدیغندن المالی و سیواستپولده كوردیكی ایكی مغلوبیت اوزرینه (١٨٥٦ م و ١٢٧٣ ه) تاریخی مصالحه نامه+سنی امضایه مجبور اولدی. صلحجو اولان ایكنجی الكساندر محاربۀ سابقه سیئاتنی محو و ازاله ایله ملكك قوانین داخلیه+سنی تعدیل و تنظیم و معارفی نشر و تعمیمه چالشدی و (١٨٦٣ م) تاریخنده لهلیلرك رفع لوای عصیان ایتملریله ایكی سنه اوغراشوب آنی دخی برچوق قانلر دوكه+رك برطرف ایتدی و (١٨٧٧ م و ١٢٩٤ ه) تاریخنده صرپلولرك مغلوبیتنی وسیله اتحاذ ایدرك دولت علیه ایله بر محاربه دها آچوب بر سنه صكره بو دخی برلین معاهده+سیله نهایت بولدی و دولت علیه اناطولیدن و روم ایلیدن خیلی ممالك غیب ایتدی.



Daha fazla bilgi için: TDV İslâm Ansiklopedisi