روح — مابه الخیاة و كنه و حقیقتی بزجه مجهول بر امر ربانیدر اشجار و نباتات نشو و نمایله احجار و جماداتدن و حیوانات حس و حركتله اشجار و نباتاتدن ممتاز اولدیغی كبی انسان دخی حیوان جنسندن اولدیغی حالده عقل و فكریله سائرلرندن ممتاز اولدیغی عندالحكما متفق علیه بر مسئله ایسه ده نباتاتده اولان قوای نباتیه+دن فضله حیواناتده بر روح حیوانی اولدیغی كبی انسانده دخی بو روح حیوانیدن فضله بر جوهر روحانی اولوب اولمدیغی مختلف فیه قالمشدر قدمای حكمانك اكثریسی انسانده سائر حیواناتدن بشقه بر روح اولدیغنه قائل اولوب دیدیلركه بو روح انسانی ماده و مكاندن مجرد بر جوهر روحانی اولوب جسم و جسمانی دكلدر. و واجب الوجود حضرتلری جهات و مكاندن منزه اوله+رق بو عالمده نصل فاعل مطلق ایسه آنك سرامر تكوینی اولان روح انسانی دخی بدنك داخل و خارجنده هیج بر محل معینی اولمدیغی حالده بدنده متصرف و مدبردر و بو جوهر روحانی ایله جسمانی بیننده مباینت كلیه اولوب روح حیوانی ایسه جولان دمدن نشئت ایدن حرارت غریزیه ایله حاصل بر اینجه بخار و روح انسانی ایله جسم كثیف بیننده بر مادۀ لطیفه اولدیغندن روح انسانی ابتدا اكا تعلق ایدوب آنك واسطه+سیله بدنده تصرف ایدر و انسانك وفاتی روح انسانینك بدنه اولان تعلقنك انقطاعندن عبارت اولمسیله قوای دماغیه+ده اولان علوم جزئیه بدنله بیله فانی اولور و اكر تهذیب اخلاق و تحصیل علوم ایله كسب معلومات كلیه ایتمش ایسه بو معلومات كلیه روحده قالمغله عقول عشره+یه اتصال و مناسبت كسب ایدر و بو معلوماتیله مؤبداً متلذذ
اولور كیدر و اكر بویله معلومات كلبۀ نافعه تحصیل ایدە+میوبده عمرینی شهوات نفسانیه و حسیات جسمانیه+سنه حصر ایتمش ایسه روح بدندن مفارقت ایتدكده حضیض جهالتده قالوب ارواح علیینه اتصالدن محروم و ظلمات جهل و نادانیده عذاب روحانی ایله متألم اولور دیدیلر. ) بو كروه حكمانك اكرچه ادلۀ عقلیه ایله روح انسانینك و عالم روحانینك و آنده اولان ملائكۀ علیینك وجودینی اثباتلرینه دیه+جك یوق ایسه ده ملائكۀ كرامی اون عدده حصر و عقول عشره تسمیه ایدشلری و نجوم و افلاكده برر مدبر روحانی و جمله+سنه مؤثر بر عقل اثباتلری باطل و شرعشریفه منافیدر.
حكمانك طبیعیون كروهندن بعضیلری انسانده حیواندن فضله بر شی اولمامسنه ذاهب اولوب انسانده حیوانات سائره كبی حرارت طبیعیه ایله حاصل بخار لطیفدن بشقه بر روح یوقدر فقط انسانك عناصری حیواناته نسبتله دها امتزاجلی اولدیغندن حسی دخی زیادە+در و عقل دیدكلریده بودر دیه+رك هذیان و انسانك بعدالموت انعدام ابدیسنی ظن و كمان ایلدیلر.
بعض متكلمین ایله عامۀ صوفیین دخی روحك بو وجهله مجرداتدن اولمسنه ذاهب اولوب صفات الهیه+نك جملۀ كائناته تعلقی نصلسه روح انسانینك دخی بدنه تعلق و نسبتی اویله+در بزم كنه باری+یی ادراكه عقلمزایرشمدیكی كبی حقیقت روحی ادراكه دخی فكریمز ایرشمز دیوب سكوت ایلدیلر. بونلرك تفصیلنی مراد ایدنلر امام سیوطی و رازینك روحه متعلق یازدقلری رساله+لری مطالعه+یه بیورسونلر. جبرائیل علیه السلامه (روح القدس) و عیسی علیه السلمه (روح الله) اطلاق ایدلدیكی كبی (قرأن كریمه) و بر صنف ملائكۀ كرامه دخی (روح) تعبیر اولنمشدر