لغات تاریخیه و جغرافیه

Lugat-ı Tarihiyye ve Coğrafiyye

خرده بین

Hurdebîn

خرده بین — كوز ایله كوریله+میان غایت كوچك جسملری بیولدە+رك كوسترر بر نوع مرایا آلتیدر. بونك ایكی نوعی اولوب برینه بسیط دیكرینه مركب دیرلر. بسیط خرده بینلر جمله+نك بیلدیکی متقرب الشعاع و بعد احتراقیلری قیصه بر عدسدن عبارتدر. مركب خرده بینلرده بعد احتراقیلری قیصه اولان عدسلردن لااقل ایکی دانه+سی بولنوب برنجیسی ایلروسنه موضوع ماده+نك كیروده و نقطۀ احتراقك بر مقدار اوته+سنده بیوك بر خیالنی حصوله كتورر و اشباح مرئیه طرفنه توجیه اولنمغه مخصوص اولدیغندن (عدس شخصی) دنیلور. ایكنجیسی مذكور خیال اوزرینه بسیط بر خرده بین كبی تأثیر ایدرك خیالی دها زیاده بیولدیر بوده بصر طرفنه توجیه اولنمغه مخصوص اولدیغندن (عدس عینی) نامیله یاد اولندیغی كبی خیالدن مسافه+سیده بر وجهله تعیین اولنوركه حیال مذكور عدس ایله نقطۀ احتراقی اره+سنده بولنور بناء غلیه خرده بینلر واسطه+سیله اشباحك بیومسی (اولا) اشباج مرئیه+نك (عدس شخصی) نقطۀ احتراقنك بر مقدار ایلروسنده (ثانیاً) خیالك (عدس عینی) نقطۀ احتراقنك بر مقدار بروسنده بولنمسیله حاصل اوله+یور دیمك اولور لكن بروجه مشروح اعمال ایدیلان خرده بینلر ضیایی قسماً تحلیل ایدوب بو خصوص ایسه خیالك صفوتنه مانع اولدقدن بشقه عدسلره بو محذوری دافع واسطه+نك استعمالیده اویه+مدیغندن محذور مذكوری دفع ایچون ینه متقرب الشعاع اوچنجی بر عدس دها وضع اولنور. الحاصل مركب خرده بینلر بربری ایچنده اوچ بوریدن عبارتدركه بونك ایكیسی (عدس عینی) ایله (عدس شخصی)یه و اوچنجیسی بیولدیله+جك ماده+یی وضعه مخصوصدر و برده باقیله+جق ماده+یی اضائه+یه مخصوص آیینه+در و بو آیینه+ده جزئیجه مقعر اولوب مناسب وضعیته قونلدقده خطوط شعاعیۀ شمسیه+یی باقیله+جق ماده اوزرینه طوپلامغه مخصوصدر. خرده بنی (١٥٩٠ م و ٩٩٩ ه) تاریخنده میدلبورغ كوزلكجیلرندن (ژان سن) نامنده بری ایجاد ایلمش و اولوقتدنبرو نقصانی اكمال ایدلمكده و انواعی اختراع اولنمده بولنمشدر