حكمت طبیعیه — علوم طبیعیه+نك بر شعبه+سی اولوب طبیعتده موجود اولان اجسامك خواص عمومیه+لرندن و تركیب كیمیویلرینه خلل كلمامك شرطیله بربرلرینه اولان تأثیرلریله وقوعه كلان اثار و حوادثات متنوعه+دن و اشبو اثار و حوادثاتك دخی متبوع اولدقلری قوانین و قواعد طبیعیه+دن بحث ایدر بر علمدر. حكمت طبیعیه+نك اجسامك خواص عمومیه+سنه دائر بیلدیردیكی موادك هربری باشلیجه برر فن عد اولنه+بیلور نتکم فن (ماكنه)دن حركت و موازنت اجسام و ثقلت و سقوط اجسام. و فن (میاه)دن حركت و موازنت میاه و غاز و میزان قوای میاه و غاز. و (حرارت)دن انبساط اجسام و میزان احراره و حرارت منطفیه . (ضیا)دن ضیا و رویت و انكسار و انعكاس و الوان اصلیه . و (صدا)دن صدانك حصول و انتقال و اهترازی و فن موسیقی. و (الكتریق)دن دلك طریقیله حصوله كلان الكتریق و غلوانیزمو ویاخود الكتریق باتأثیر و پیل و جریان الكتریق و مقناطیس و میزان مقناطیسی و الكتریق مقناطیسی و افعال جزؤ فرد و تشكل اجسام و الستیقیت بحثلری فن مزبورك شامل اولدیغی ابحاثك باشلوجه+لریدر.
یونانیلر اول امرده علم حكمت طبیعیه+یی فلسفه+نك ممكن الوجود و واجب الوجوددن بحث ایدن بر قسمی عد ایتدیلر و حتی یونان حكماسندن تالیس و معاصرلری بو عالمك عناصر اربعه+دن یعنی آب و هوا و تراب و ناردن متشكل اولدیغنی اثباته پك چوق چالشدیلر. فیثاغورث بو عالمك بر طاقم تناسب عددیۀ معینه ایله كوستریله+بیلور قوانینه تابع بر موجود كل اولدیغنی ادعا و اثبات مدعایه سعی اوفی ایلمش و سقراط جزؤ لایتجزی مسلكنی ایجاد ایدوب افلاطون ایسه كندی عصرینك عقائد و معلومات مختلفه+سنی برلشدیرمشدر افلاطون حكمت طبیعیه+یی حكمت عملیه+دن تفریق ایتدیسه ده بو فنده تاریخ طبیعیده اولدیغی قدر كشفیاته مقتدر اوله+میوب زماننده حكمت طبیعیه ماده و شكل
و خواص و جزؤ مركب كبی بحثلره منحصر قالدی و صكره اسكندریه ارباب فنوننك همتلریله علوم ریاضیه علم هیئتله برابر خیلی ترقی ایتدی و (ارشمید) فن موازنۀ میاه و انعكاس ضیا قانونلرینی كشف و معدنلردن صو چیقارمغه مخصوص اوله+رق (ارشمید ویده س) نامنده برده الت ایجاد ایلدی و بطلمیوسك ضیا و رؤیته دائر یازمش اولدیغی بو رساله+نك مطالعه+سیله انكسار ضیا حقنده برچوق تجربه+لرده بولندی. عربلر دخی فن مزبوری بولدقلری نقطه+دن پك ایلرو كوتورمشلردر ازجمله (الحزن) نام ذات انكسار ضیا حقنده بر خیلی معلومات وجوده كتورمش و (ابن یونس) مساحۀ ازمنه ایچون ساعت ایجاد ایتمشدر والحاصل حكمت طبیعیه الحالة هذه مباحث عدیده+یی شامل بر فن جلیل بیمثیل حكمنه كیرمشدر.