چین — آسیای شرقیده واسع بر الكادر شمالاً تاتارستان و اسیای روس شرقاً ژاپونیا و بحر چین جنوباً انام و سیام و برمان و نپال ممالكی و غرباً تركستان ایله تحدید و وسعتی شمالدن جنوبه اوچبیك بشیوز و شرقدن غربه سكز بیك كیلومترو و نفوسی درتیوز ملیون تخمین اولنور
چین لفظی (٤٦٠٠ خ) تاریخنده یعنی میلادك بیك سنه مقدملرندن برو (٤٢٠ م) شنسی) ایالتنك نام مخصوصی ایكن تاتلرلرك تاریخنده+کی استیلالرندن صكره ) هوانغ هو) نهری یعنی نهر اصفرك جهت جنوبیسنده كائن الكانك عمومنه تخصیص اولنوب شمال جهتنه )خطای) دینلمشدر یونانیلر ) سریقا) عربلر )صین) یاخود )شین) اوروپالیلر ) شن) دیرلر. اصل چین ابنای یافثدن برینك آدیدركه منسوباتیله برابر جنوبدن كیدوب هوانغ هو) نهریله )كیانغ نهری ارسنده ساكن اولمشیدی. )خطای ) كلمه+سنه دخی نظر بیوریله) چین خاقاننك پای تختی ) پكین) شهر جسیمی اولوب حكم ایتدیكی ممالك خصوصی چین و مانجوری و مغولستان و تیانشان و سیزانغ و تبت و بوتان و قوره وسائره ناملرلیه متعدد قطعات و ایلاته و ایلاتك هربری )فو) تعبیر اولنان دائرە+لرە و دائره+لر )چه او) تعبیر اولنان سنجاقلره و سنجاقلر دخی )هیات) دنیلان ناحیه+لره تقسیم اولنور قوره و تبت و بوتان ولایاتی و لیو و كیو اطه+لری نیم استقلال اوزرە+در. چینك بعض یرلری صغوق ایسه ده اكثری محللری سیجاق و قیشی قوراق و یغموری چوق و اراضیسی فوق الغایه منبت و محصولداردر. هر درلو حبوباتدن بشقه چای. پرنج. شكر قامشی. خرما. طوت و بعض بهارات دخی یتیشور و معدنلرندن التون كموش باقر تیمور جیوه معدن كموری چیقاریلور. چینلیلر خوش طبیعت و زراعته هوسكار ایسه+لر ده بربرلرینه اعتمادلری و فاملیالرینه رعایتلری نقصان و اویمه جیلق و طوقیجیلق كبی صنایعده مهارتلری وعلم نجوم و ریاضیاته هوسلری زیادە+در باشلیجه لسانلری مانچو و چین ناملریله ایكی نوع اولوب یازولری هر بری برر اسم و كلمه+یی افاده ایدر و یوقاریدن اشاغی+یه یازیلور یوز بیك قدر اشكالدن عبارتدر. چینده اخذ و اعطا اکثریا نهرلر دروننده صاللر اوزرنده یاپلمش بیوك كوچك چارشولرده اجرا اولنمقده+در. چین خاقانلری رئیس روحانی صفتنی دخی حائز اوله+رق مستقل بالرأی ایسه+لر ده قانونلری اعیان ملته انتخاب وكلا و سائرە+جه بعض صلاحیت ویرمشدر.
چینده ) بودا یاخود فو) و )خونقچو) و )تااوتسه) ناملرله معروف اولان باشلیجه اوچ مذهبدن تااوتسه مذهبی برطاقم كاهنلر و سحربازلر ومنجملر مذهبی اولدیغندن اولقدر اهمیتی یوغیسه ده قصورلری معتبر و معتقدلری اكثردر (كلمه+لرینه نظر بیوریله) بونلردن بشقه چینك جهت جنوبیسنده و (نانكین) طرفلرنده خیلی اسلام اولوب شمال طرفلرنده ایسه اسلام اهالیء موجوده+نك همان عشری نسبتنده+در. اسلام )تانغ) خاندانندن اولان دردنجی پادشاه زماننده یعنی )تخمیناً (١٥٩٠ م و ٣٠٠ ٥) تاریخلرده تركستان غربی و شمالی طرفلرندن هجرت ایدرك پك چوق التفات كورمشلر و عساكر خاصه صنفنه ادخال و اغنا اولندقلریه بناء اورالرده متوطن و منتشر اولمشلر ایدی پای تخت خاقانی اولان پكین شهرنده یكرمی قدر جوامع شریفه واردر. چین الكاسی جوارنده اولان (كاشغر) و (ختن) حكومات اسلامیه+سی بر آرە+لق چین دولتی حمایه+سندن آیریلوب ایچلرنده موجود نفاق و شقاق بلاسیله ینه انقیاد و قبول حمایه+یه مجیور اولدیلر. چینده اولان اسلامك یدنده مذهب حنفیه اوزره برچوق ففه عربی نسخ صحیحه و نفیسه+سی موجود اولوب فقط ارقام صحایف و امثالی دیانته تعلق ایتمیان جهتلری اشارات چینیه ایله مرقمدر بونلری و مصحف شریف وسائر دیانته متعلق كتابلری اصلی اوزره قرائت ایدر و حق سبحانه و تعالی حضرتلرینه بعضاً چین لسانی اوزره صاحب و افندی معاسنه اوله+رق )چو) دخی دیرلر ایسه ده اكثریا (الله) لفظۀ جلالی سویلرلر و كافه+سنك برر عربی اسمی وار ایسه ده تلفظنده زحمت چكدكلریچون چینجه اولان اسملرینی قوللانورلر و بونلرله ممالك سائره مسلمانلری بیننده شعائر و اداب دینیه+جه بر فرق اولمیوب فقط تابوتلرینی آلت طرفی كپنك كبی آچیلور قپانور صورتده یپارلر و جنازه+یی درت كشی اوموزلرنده كوتوروب تابوتك الت قپاغنی آچه+رق قبره براغورلر و جامعلرینك درت كوشه و قیصه قله كبی مناره+لرنده اذان محمدی اوقورلر اكثری جامع قپولرینك اوزرنده (خوای خوی تانغ) الفاظی محرردركه جمعیتكاه اسلام دیو تفسیر اولنه+بیلور چینده مسلمانلره )خوای چو) و بعضاً
)اكیا اومن) دیرلر ایسه ده كندو بینلرنده اسملری )مسلمانی)در. مسلمانلر چینده باشلرینه نصف كره شكلنده مائی یاخود بیاض و كوچك طاقیه كیوب سائر ادیاندن تمیز ایتمكده و علما و فقهالرینه (لا اوچوق) تعبیر اولنمقده+در. چین الكاسی (٤٥٦٠ خ) تاریخندن یعنی میلادك بیك بو قدر سنه مقدمندن (٥٢٩٠ خ) تاریخنه قدر بری برلریله محارب اولان برچوق حكومتلر بیننده تقسیم اولندیغی حالده (٥٣٤٧ خ) تاریخنده یعنی میلادك ایكیوز قرق یدی سنه مقدمنده (چین شیهوانغتی) یدی حكومتی توحید و مغولستان ایله چین خصوصی بیننه بر جسیم سور بنا و علوم و فنونی احیا ایلدی )سور مذكور ایچون سد كلمه+سنه نظر بیوریله) مؤخراًً چین بالدفعات وقوعبولان استیلالردن خراب اولوب(١٢٢٥ م و )٥٦٢٢ تاریخنده تاتارلر نهر ازرقه قدر جهت جنوبیه+سنی قبضۀ تصرفلرینه آلدیلر اوتوز بش سنه صكره مغوللره و یوز بو قدر سنه صكره یرلیلردن )چو) نامنده برینك خروجیله چینلیلره و (١٦٤١ م و ١٠٥١ ه) تاریخنده )مانچو) تاتارلرینه کچدی اشبو تاتارلرك رئیسی اولان )لیچونغ) پكین شهرینی محاصره ایتدیکی اثناده چین سرعسكری اولان بر طواشینك ایتدیکی خیانتدن استفاده ایتمش و چین جنراللرندن بری دخی ارباب اختلالی صویه غرق ایتمك ایچون نهر اصفری چویردیكندن (تای فونغ فو) شهرینی صو باصوب اهالئ مطیعه+دن اوچیوز بیك قدر نفوسك تلفنه سبب اولمشیدی هرنه حال ایسه ممالك چینیه الیوم چینده حكومت ایدن خاقانلرك جدی اولان مشار الیه انتقال ایتمش و(١٨٥٣ م و ١٢٧٠ ه) تاریخنده ظهور ایدن اهل قیام (نانكین) شهرینی ضبط و چینك بر قطعه+سنی استیلا ایلمشدر. انكلیزلر دخی بعض سببلرله برقاچ دفعه هجوم و (١٨٥٧ م و ١٢٧٤ ٥) تاریخنده فرانسزلرله بالاتفاق غلبه ایدرك چینلولردن یكرمی درت ملیون لیرا و قانطو و (چین های) و (اموای) و (پنبوغ) شهرلر ینی الدیلر و اوچ سنه صكره ایكنجی هجوملرنده پكین شهرینه قدر كیروب خاقانی تهدید و سراینی یغما و بر قوی معاهده+یه ربط ایلدیلر.