تناسب — علم حسابده ایكی نسبتك بربرینه مساوی اولمسنه دنیلور و بر نسبت ایكی حددن عبارت اولدیغنه بناءً بر تناسب درت حدی حاوی اولمش اولور و بو حدلردن ایكی اولكیسنه مقدم اول و تالیء اول و ایكی صكره+كیسنه مقدم ثانی و تالیء ثانی دنیلور و هر مقدم كندی تالیسنه نسبت ایدیلور و بو مقدم اول ایله تالیء ثانی+یه تناسبك طرفینی و تالیء اول ایله مقدم ثانی+یه دخی وسطینی تعبیر قلنور و حدلردن بری دائما مجهول اوله+جغندن مجهولك وضعنه كوره یا وسطین معلومین بربرینه ضرب و طرف
معلوم اوزرینه تقسیم اولنه+رق ویاخود طرفین معلومین بربرینه ضرب و وسط معلوم اوزرینه تقسیم ایدیله+رك مقداری حل و استخراج اولنور. مثلا ٢ قیه+سی ٥ غروشه اولان بر شیئك ١٢ قیه+سی قاچ غروش ایدر دیو بر سؤال وارد اولسه انفاً تعریف اولندیغی وجهله ٥:٢=٠٢ )دیو بر تناسب تنظیم و (٢ / ١٢*٥ =س) مثللو ضرب و تقسیم ایله مجهولك یعنی ایكی قیه+سی بش غروش اولان شیئك اون ایكی قیه+سنك ٣٠ غروش ایتدیکی تبین ایتدیریلور. تناسب مبسوطه و معكوسه ناملریله ایکی قسمی شاملدر و قسمیندن هربرینك بررده مركبه+سی واردر و تناسب معكوسه اصول و قواعد مخصوصه+سی واسطه+سیله مبسوطه+یه تحویل ایله حل اولنور.