Lugat-ı Tarihiyye ve Coğrafiyye

پولونیا / لهستان
Polonya / Lehistan

پولونیا یاخود (لهستان) — اوروپاده دوچار انقراض اولمش بر دولتدر بو دولتك تحت تصرفنده اولان ممالك چوق كره تبدل و تغیر ایدوب اکثر زمانده بحر بالطق و قرە دكز و (دینه+پر) نهرلری ایله محدود قالدی و نفوسی اون ایكی و اون بش ملیونه رسیده اولدی و پك چوق مدت مشهور (وارشاوه) شهری مقر سلطنت اتخاذ اولندی. پولونیانك اراضیسی صغوق ایسه ده امحصولدار و لطیف الهوادر و اورمانلری و معدنلری چوقدر. پولونیاده قراللق (١٥٧٢ م و ٩٨٠ ه) تاریخندن صكره انتخاب اهالی ایله اولمغه باشلادی و بر ارە+لق اجابندن بیله قرال انتخاب و قبول اولندی لكن عسكر جمع و تحریری و محاربه و مصالحه قراری كبی بیوك ماده+لره قراللر قارشدیرلمیوب بو مقوله خصوصات (دیت) تعبیر اولنان وكلا مجلسنده رویت اولنور اولدی. لهلولر قرال انتخابنی مسلحاً بر صحرایه طوپلانوب اوراده آت اوزرنده اجرا ایدرلر ایدی
لهستان اهالیسنك اكثریسی قتولك و پاپاسلری غایت زنكیندر و یهودیلر بوراده خیلی رغبت و حرمت كوردكلریچون لهستان یهودیلرك جنتیدر دیو شهرت بولمشدر. لهستان (١٠٠٠ م و ٣٩١ ه) تاریخنده المانلرك حمایه+سندن قورتیلوب قرالیتنی اعلان ایلدی و نیجە سنه+لر اختلالات داخلیه ایله ومغوللرك مهاجمە+سیله اوغراشوب (١٣٠٦ م و ٧٠٦ ه) تاریخنده قرالیت مذكوره تقرر ایلدی و بر ارە+لق پروسیای غربینك همان نصفنه و بوهمیا و مجارستاندن بعض ممالكه مالك اولدیسە ده دولت علیه+نك استیلاسندن كوز اچه+مدی و (١٥٧٣ م و ٩٨١ ه) تاریخندن صكره انتخاب اصول قدیمه+سنك تغیری و پروتستانلرك ظهوری و نظامات محلیە+نك تشویشی ملابسه+سیله اسكی اقتدارندن دوشدی و (١٦٨٣ م و ١٠٩٥ ه) تاریخنده ویانه+یی استیلایه تقرب ایتمش اولان دولت علیه اردوسنی رجعته مجبور ایدن (ژان سوبیسكی) پولونیا دولتنی اپیچه جانلاندیردی و بعض نظامات وضع ایلدیسە ده بر آرە+لق (سناتو)نك ارتكاب وخطاسیله روسیه قپانچە+سنه قیصیلدیغندن موسقوه عهدنامۀ مضره+سنی امضایه مجبور اولدی و مؤخراً قتولكلر ایله پروتستانلر بیننده ظهور ایدن اختلاف و مجادله اوزرینه روسیه ایشه قارشمغه باشلادی و (١٧٦٤ م و ١١٧٨ ه) تاریخنده مشهور (قترینه) سوكیلیسی اولان (پونیاتوفسكی)یی لهستان قرالی انتخاب ایتدیردیی و درت سنه صكره اوروپا دولنلرینك مشغولیتنی فرصت اتخاذ ایدرك پروسبا ایله و قرال مومی الیهك موافقتیله لهستانه عسكر صوقدی و فرانسه دولتی اكرچه بر درجه+یه قدر صورت مخالفتده بولندی و دولت علیە+یی بالتشویق روسیه اوزرینه اعلان حرب ایتدیردیسه ده فعلاً معاونتی اولدی و دولت علیه دخی لهلولری كندوسنه معین ظن ایدر ایكن جنرال (پوتوسكینی) فرقه+سندن ماعداسنی بالعكس روسیە+یه طرافدار بولدیغندن یالكز باشنه روسیه ایله اوغراشوب نهایت مغلوب اولدی و قترینه (١٧٧٢ م و ١١٨٦ ه) تاریخنده پروسیا و اوستریا دولتلریله سوزی پیشیروب لهستانك برنجی مقاسمه+سنی یاپدی و بو مقاسمه+ده و شرقی غالیچیا اوستریایه و بیاض و سیاه روس و بعض پولونیا روسیە+یه و پروسیا جهتنده اولان بعض ممالك جهاز اولمق اوزره (برانده بورغ) خانداننه دوشدی و بر ولایت قدر ممالك دخی لهستان قرالیتنده قالدی. (١٧٩٠ م و ١٢٠٥ ه) تاریخنده روسیه دولت علیه و اسوج ایله محاربه ایتمکده ایكن لهلولرك غیرتكشلری اعادۀ استقلال ایچون طاورانمق ایستدیلرسه ده موفق اوله+مدقلرندن ایکی سنه صكره ایكنجی و براز صكره اوچنجی مقاسمه دخی و قوعبولدی و (١٨٣١ م و ١٢٤٧ ه) تاریخنده لهلولر بر شدید اختلال دها چیقاروب التی آی اوغراشدیلر و دولت علیه بیچاره+لری قورتارمق ایچون فرانسه و اوستریا و اسوچ دولتنریله بعض مذاكراتده بولندیسه ده انكلتره دولتی موافقت ایتمدیكندن او دخی كیرو قالدی ولهلولر نظامات داخلیه+لریچون موضوع قانون اساسیلرینی غیب ایتدیلر و (١٨٦٣ م و ١٢٨٠ ه) تاریخنده+كی اختلاللری دخی ایكی سنه دوام ایتدیکی حالده اوروپا دولتلرینك نصیحتندن بشقه بر شی قزانه+مدیلر بونك اوزرینه روسیه دولتی دخی جنرال (موراییف)ی كوندروب بیچاره+لری فوق الغایه تأدیب ایلدی.



Daha fazla bilgi için: TDV İslâm Ansiklopedisi