Lugat-ı Tarihiyye ve Coğrafiyye

پوصله
Pusula

پوصله — بحریونك و خریطه اخذ ایدن مهندسینك استعمال ایتدكلری آلتك اسمیدر. اوروپالیلر آلت مزبورك ایجادینی ایتالیا هنروراننه نسبت ایدرلر ایسه ده اهرام مصریه وجوهنك پوصله جهاتنه موافق بولنمسنه نظراً پوصله+نك دها اولدن موجود اولدیغی اكلاشیلور. آلت مزبور بر محلك قطبلردن کچن نصف النهار جغرافیسیله نصف النهار مقناطیسی بیننده اولان انحرافی شرقی و یاغربی اولارق كوسترر و بو انحراف ایسه كرۀ ارضك هربر نقطه+سنده مختلف اولوب انجق درت محلده نصف النهار جغرافی ایله نصف النهار مقناطیسی منطبق اولمفله انحراف صفره منجر اولدیغی و حدود عراقیە+ده دخی صفره منجر اولمق اوزره بولندیغی و درسعادتده انحراف پوصله+نك (٧) درجه و (٣٢) دقیقه ایدوكی فنجه معلوم اولور. بحریونك (پركار بحری) ویا (پركار انحراف) دیدكلری دكز پوصله+سی اکثر سفاینده مشهود اولدیغی وجهله پرنجدن مصنوع بر قوطی ایچنده متحد المركز ایكی چنبر و بر محور ایله موضوع بر آلت اولوب تحتنده بولنان بر قورشون لوحه ایله دائما افقه موازی طورمسی تأمین اولنمش و قوطینك قعرینك مركزنده مركوز اولان بر میلك رأسنه دخی تحتنده نصف النهار مقناطیسی+یی ارائه ایدر مقناطیسلی بر ابره+یی حاوی و اوتوز ایکی روزكارك هبوبی جهاتنك تقسیماتنی محتوی اولە+رق بر بیاض مقوا قونلمشدر مذكور پوصله سفینە+نك دومن محلنه یقین اولارق قونیلوب و سفینە+نك حركته باشلدیغنده اول امرده واره+جغی یرك روزكارینك قنغی طرفه اولدیغی جغرافیا خریطە+سنده بولنوب پوصله+ده (خط صادق) دنیلان استقامتله بر جهتده بولندیرلمق اوزره دومن اداره اولنور و سفینه+یه یول ویریلور خریطه اخذ ایدن مهندسلرك استعمال ایتدكلری پوصله دخی مربع الشكل بر تخته قوطی ایچنده موضوع و اوزری جام ایله مستور بر معدنی لوحه+نك اوزرینك ٣٠ درجە+یه تقسیم اولنمش بر دائره ایله اشبو دائره+نك مركزنده مركوز بر میلك اوزرنده نصف النهر مقناطیسی+یی كوسترر بر ابره+دن عبارت اولوب بو آلتلە ده بلانچته جهتنه قونیلور و یاننده بر محور ایله مربوط اولان و اشیایی باش اشاغی كوسترمكده بولنان بر دوربین ایله بعض نقاطه باقیله+رق بلانچنه اوزرنده نیرنكی دنیلان مثلثلر تشكیل اولنور. چینلولرك (٣٥٠٠ خ) تاریخلرنده پوصله استعمال ایتدكلری تاریخده مقیددر و اوروپایه ادخالی وندیكلی (مارقو پولو) واسطه+سیله ایدوكی ادعا اولنیور ایسه ده مرقومك اوروپایه عودتی (١٢٩٥ م و ٦٩٥ ه) تاریخده وقوعبولدیغندن وحالبوكه (١١٨٨ م) تاریخنده پوصله+نك اوروپاده (مارینت) نامیله استعمال اولندیغی بعص كتب یونانیه+ده مسطور بولندیغندن ادعای مذكورك بطلانی مرتبۀ ثبوته واصل اولور. پوصله+نك اوروپاده اصل شیوع و احتیاجات بحریونه موامق صورته افراغی (١٣٠٠ م و ٧٠٠ ه) تاریخده (قلادییوجیوجا) نامنده بر ذات معرفتیله وقوعبولدی.



Daha fazla bilgi için: TDV İslâm Ansiklopedisi