Lugat-ı Tarihiyye ve Coğrafiyye

بودا / بودها
Buda

بودا یاخود (بودها) — چین و هندستان و ژاپونیا و تركستان چینینك بعض محللرنده قبول اولنمش بر مذهبدر. بعضیلری بو مذهب (٤٤٩٤ یاخود ٤٥٥٤ خ) تاریخنده یعنی میلادك بیك قرق سنه مقدمنده هند حكمدارلرندن برینك (شاكمونی) یاخود (سید هارثا) نامنده درویشو قلندر كچینور بر اوغلینك اخترا عیذر و بونی مرقوم بغتة غیبوبت و بر مغاره+ده اختیار عزلتله اووقتكی علومك كافه+سنی تحصیل ایتدكدن و ادیان و طبایعك اسرارینی كشف و براهما مذهینك بطلاننی تحقیق ایلدكدنصكره وضع و تأسیس ایلمشدر دیرلر و بعضیلری بو مذهبك صاحبی اولان (شاكمونو) (٤٩٧٢ خ) تاریخنده یعنی میلادك التی یوز یكرمی ایكی سنه مقدمنده دنیایه كلوب یكرمی طقوز یاشنده كوشۀ انزوایه چكلدی و خلقك اصلاحنه همت ایتدكدنصكره بر اغاج اوزرنده ایكی اربعین چیقاروب اوراده صبراً وفات ایلدی و اصلاح عالم ایچون بو مثللو كلنلرك دردنجیسی اولدی دیرلر. و چین و ژاپونیاده اولان بودالر اولكی قولی و هندده بولنان بودالر ایكنجی قولی قبول ایدرلر و بو مذهبه چینلیلر (فو) و ژابونیالیلر (لامه) و سبیریالیلر (شامه) تعبیر ایلرلر. بو مذهبك خلاصۀ احكامی اوهام و خیالدن عبارت و غیر تام اولان اشبو دنیای دنیء مادیدن بری و مسافات منوره+نك مافوقنده غیر فانی اولان عقل كامله وصول هر عاقل ایچون لازم اولدیغنی اقرار و درجۀ كماله و اصل اولان (بودا) ارواحندن برینك اشبو دنیای مادی+یه باغلانمش اولنلری قورتارمق ایچون ارض اوزرینه اینوب تجسد ایلدیكنی و تجسد ایدن اویله بر بودا وفات ایتدیكی زمان احكامك دیكرینك ورودینە دكین جریاننی و حق سبحانه و تعالینك صورت و اشكالدن منزه و خالق و قادر ایدوكنی تصدیقدن عبارتدر مرقوم شاكمونینك یوز سكز جلدی جامع اولان (غانژ) و ایكییوز قرق جلدی جامع اولان (دانژ) نام كتابلری هندستان كتبخانه+سنده محفوظدر بودا هندجه علامه معناسنه+در و اصلاح نفس ایدن و خلقی تربیه ایله مشغول اولان بودا عالملرندن بعضیلرینه دخی بو نامك ویرلدیكی واردر بو مذهبی قبول ایدنلرك الیوم مقداری اوچیوز التمش ملیون تخمین اولنیور.