Lugat-ı Tarihiyye ve Coğrafiyye

بسیطه

بسیطه — بر سطح مستوی اوزرنده كرك بر میلك و كرك بر لوحه+ده مثقوب دلیكدن مرور ایدن خطوط شعاعیه+نك حصوله كتیره+جكی كولكه+نك وضعیتلری اعانه+سیله ساعاتی تعیین ایدن آلتك اسمیدر. بر میل محور عالمه موازی اوله+رق دیكلسه شمسك ارضدن اولان بعد مسافه+سی جهتیله میلك كولكه+سنك ابعادی لاشئ دیمك اوله+جغندن شمسك حركت یومیه+سی حسبیله اشبو میل اطرافنده متظماً حركت ایدر اولدیغی فرض و تصور اولنه+بیلور. ایمدی شمسك مركزیله میلدن مرور ایدر بر مستوی دوشونیلورسه اشبو مستوی میلك مركوز اولدیغی سطح مستوی+یی بر خط مستقیم استقامتنجه قطع ایدوب میلك كولكه+سی دخی خط مزبوره منطبق اولور مذكور كولكه میلك اطرافنده طولاشه+رق وضع سابقنه عودت ایدنجه مركز شمس ایله میلدن مرور ایدن مستوی+ده وضع عودت ایتمش بولنور بو تقدیرجه بینلری اون بش درجه آچیق اولمق اوزره انف البیان مستوی كبی یكرمی درت دانه مستوی مرور ایتدیریلوب و بو مستویلرك میلك مركوز اولدیغی سطح مستویله فصل مشتركلری اولان خطوط تعیین ایدیلورسه میلك كولكه+سنك متناوباً بو خطلره منطبق اولمسی عدد ساعاتی اشعار ایدركه مذكور خطلره (خطوط الساعه) تسمیه اولنور بسیطه افقی و عمودی اوله+رق یاپلمقدەدر اك ساده+سی بسیطۀ اعتدالیدر چونكه سطحلری خط استوایه موازی و محور عالمه عموددر. بسیطه كلدانیلر ایله مصریلر ارە+سنده پك چوق وقتدنبرو معلوم اولوب عبرانیلرك اعمال و استعمال ایتدكلری دخی مضبوط تواریخدر. روملر بسیطه اصولنی كلدانیلردن آلدیلر بونلرده ایلك دفعه یاپیلان بسیطه (٥٠٧٤ خ) تاریخنده یعنی میلادك بشیوز یكرمی سنه مقدمنده (اناكذی) نام كمسه+نك یاپدیغی بسیطه+در. رومالیلر برنجی (پونیسق) محاربه+سنده اوكرندی حتی (ولارییوس) بر دانه+سنی سچلیادن كتوروب مذاكره اوطه+سنه آصدی. قورنومترو چالار ساعتلر چوغالدیغندن بسیطه+یه احتیاج قالمدی كبی ایسه ده ظهر حقیقی+یی تعیین ایچون ینه استعماله احتیاج واردر.